2011-03-29

4- 5 насны хүүхдийн сэтгэл зүйн онцлог.



  • 4 насандаа хүүхэд өөрөө үзэж хараагүй юмны тухай  хүний яриаг ойлгох чадвартай. 
  • Хүүхэд ном чанга уншиж өгөхийг хүсэх  ба утгыг  нь олон дахин яриулах сонирхолтой байдаг.  Зураг дээр байгаа зүйлийг яриулах түүнийгээ  эргүүлэн өөрөө  тодорхой энгийн байдлаар өгүүллэг зохиож ярина, том хүний эхэлсэн үг яриаг утга төгөлдөр дуусгаж чаддаг, нэгтгэн дүгнэж ярина, “ Яагаад? ” гэх гол асуултыг тавина. 
  • Үеийнхэнтэйгээ сэдэвт тоглоомоор тоглож байхдаа дүрээ өөрчилж чаддаг, тоглоомын утгыг ойлгож дүрмийн дагуу тоглохыг оролдоно, зарим үед гол баатарт тоглох сонирхол төрнө. Бусад хүүхэдтэй хамтран тоглох сонирхолтой болно.
  • Хүүхдийн дүрслэх үйл ажиллагаа нь нэлээд хөгжиж ирнэ. Хүний дүрсийг нэлээд тодорхой гаргаж ирнэ. Жишээ  нь хүний бие, нүд, ам, хамар, үс , зарим үед хүмүүсийн   хувцасны  хэсгүүдийг гаргаж эхэлнэ. Дүрслэх  техник талаас  нь боловсронгуй болно. Хүүхдүүд геометрийн үндсэн дүрсийг гаргаж зурах, хайчаар дүрс гаргаж хайчлах, дүрсээ цаасан дээр наах зэрэг чадвартай болсон байна.
  • Хөдөлгөөн нэлээд нэмэгдэж авхаалж самбаатай, хөдөлгөөнөө зохицуулах, тэнцэх, жижиг хашлага дээгүүр алхах, үсрэх, юм өшиглөх, гүйж харайх, бөмбөгтэй тоглоом нэлээд хүндрүүлж тоглоно. 
  • Энэ насанд хүүхдийн хүртэхүй нэлээд хөгжин. Энгийн дүрсүүдийг ялгах бусад зүйлтэй  харьцуулан ижил зүйлийг олох,  юмны хэмжээ, өнгө, өндөр нам, өргөн нарийн зэргийг ялгаж  эхэлнэ. Орчиндоо цохицоно. Ой тогтоол сайжирч юмыг баримжаалах чадвар  нэмэгдэнэ. Хүүхэд 7-8 юмсын нэрийг тогтоох чадвартай.
  • Хүүхдийн анхаарал  тогтвортой болж 15-20 минут анхаарлаа төвлөрүүлж чадна.
  • Нэг зүйлийг эхэлсэн бол 40-50 минут үргэлжлүүлэх чадвартай. Зорилготой үйлдэл хийнэ. 
  • Маргалдаж эхэлнэ. Энэ насанд хүүхэд магтуулах дуртай .
  • Юмыг сонирхож эхэлнэ. Ямар нэгэн зүйлийг дуурайж бие дааж хийж эхэлнэ.  
  • Хүүхдийн   ярианы чадвар сайжирсан , авиа дуудлага тод , үгийн сан нэмэгдэж, уншсан зүйлийн  утгыг нь чөлөөтэй ярина,  үг бүрийн утгыг ойлгоно, асуултаар чөлөөтэй ярилцана, амьтны дуу хоолойгоор дуугарах,үг бүтээж ярих зэрэг  энэ насандаа хүүхэд чөлөөтэй харилцах чадвартай болсон байна. 
  • 4,5 насандаа хүүхэд зорилго тавьж чаддаг, үр дүнд хүрэхийн тулд төлөвлөдөг. “Яах юм “ гэдэг асуулт тавьдаг. 

4-5 насны хүүхэдтэй эцэг эх хүүхдээ 
хөгжүүлэх ба хүмүүжүүлэхэд дараах зорилго тавин 
ажиллах нь зүйтэй. Үүнд:


  • Юуны өмнө хүүхдийг эрүүл мэндийг бэхжүүлэх, чийрэгжүүлэх, үндсэн хөдөлгөөнийг нь хөгжүүлэх. Ямар ч үед хүүхдийн биеийн галибар  дээр анхаарч зөв явах, суух, зогсож сургана. Эрүүл ахуйн дадал хэвшлийг бэхжүүлэх.
  • Хүүхдийн ажигч, сонирхлыг нь хөгжүүлэх.
  • Өрийн гэр орон, орон  нутагтаа, өөрийн явж байгаа цэцэрлэгтээ хайртай байх хүмүүжлийг үргэлжлүүлэн хөгжүүлэх.
  • Хүүхдийн хэл яриаг улам сайжруулах, үгийн санг  нэмэгдүүлэх, хүүхэдтэй харилцан ярилцах яриаг хөгжүүлэх, өгүүллэг зохиолгох, тоглоом сэдэвт зургийг тодорхойлж яриулахад туслах.
  • Ойр байгаа хүмүүсийн мэргэжил, хөдөлмөрийн ач холбогдлыг ярьж өгөх. Энгийн хөдөлмөрийн дадал хэвшил суулгах.
  • Эхэлсэн зүйлийг дуусгадаг, хамт олны үйл ажиллагаанд оролцож сургах. Хамт олны хөдөлмөрийн даалгаврыг  эцсийн хүртэл гүйцэтгэх чадвартай,  хөдөлмөрийн үр шимийг мэдрэх хүмүүжил олгох.
  • Даруу , шударга ,  эрч хүчтэй ба зоригтой байх хүмүүжил олгох. Буруу юм хийсэн бол ичих ба бусдаас  уучлалт гуйдаг.  Энэ насны хүүхэд   гомддог учир  нийтийн дунд  хүүхдийг зэмлэхгүй байх. Ойр ойрхон хүүхдийг үгээр урамшуулж сайшааж байх нь чухал.
  • Ном, тоглоом бусад зүйлтэй зөв харьцан гамнаж сургах
  • Тоглоом, ахуй , байгальтай зөв харьцах тэдний гоо сайхныг мэдрэх, хайрлаж гамнах, орчны сайхныг хүртэх чадварыг хөгжүүлэх, орчинд байгаа  сайхан зүйлээр бахархаж сургах.
  • Урлагийн бүтээлийн агуулгыг   нь  ойлгох чадварыг хөгжүүлэх, өгүүллэг, үлгэр, хөгжим анхааралтай сонсож сургах.
  • Уран ярьж илтгэх, уран унших, сайхан(гоё) дуулах, хөгжмийн аянд  уран хөдөлгөөн хийж сургах зэрэг чадвар дадал суулгахад эцэг эх анхаарч хүүхэдтэй ажиллавал их сайн.


2011-03-15

МУУ НӨХӨР

Багачууддаа уншиж өгөөрэй. 
Л.Толстой

Хоёр хүүхэд ой дотор явж байтал, гэнэт модны цаанаас нэг том баавгай гарч иржээ. Нэг нь зугтаж модонд авиран гарчээ. Нөгөө нь зам дээр үхсэн мэт хэвтэж өнгөрөхөөс өөр аргагүй болжээ. Баавгай хүрч ирээд хүүхдийг шиншжээ. Тэр хүүхэд үхсэн мэт амьсгаа хурааж хэвтлээ. Баавгай нүүрийн шиншиж шиншиж яваад өгчээ.
Модон дээр гарсан хүүхэд, баавгайг хол явсан хойно бууж ирээд “Баавгай чиний чихэнд юу хэлэв” гэж нөгөө нөхрөөсөө асуув.

“Аюултай цагт нөхрөө хаядаг хүн адгийн муу нөхөр гэж хэллээ” гэж хариулав.