Хөдөлгөөнт тоглоом

 “БОР ШУВУУ” 

Тоглоомын зорилго: Өндөрлөг газар дээрээс үсэрч буух, буцаад гарч чаддаг, тарж гүйх, багшийн дохионы дагуу хөдөлгөөнийг хийлгэж сургана.

Тоглох арга: Хүүхдүүд бага зэргийн өндөрлөсөн  (өндөр нь 5-10 см байна) урт сандал, банз, шоо, модны тайрдас дээр тасалгаа буюу талбай дээр нэг талд зогсоно. Багш хүүхдүүдэд хандаж “ гадаа нар гарлаа, бор шувуунууд үүрнээсээ гарлаа,  үр тариа олж идэж байна” гэж хэлнэ. Хүүхдүүд өндөрлөгөөс бууж тасалгаа буюу талбайгаар тарж нисээд зарим нь газар дээр өвдөглөж гараараа  шал буюу газар дээр хуруугаараа тоншино (иднэ). Багш “бороо орлоо бүх шувуу үүр уруугаа нислээ” гэж хэлэхэд хүүхдүүд буцаж өөрсдийн байрандаа очно  (өндөрлөг дээр гарна). Өндөрлөг нь хүрэлцээтэй зайтай хүүхдүүд тарж очиж өндөрлөгт гарах боломжтойгоор сандал шоо, банз бэлтгэсэн байна. Зөөлөн буух, эргэж өндөрлөг дээр яаж гарах зэргийг зааж өгөх ба хүүхдэд тусална. Олон дахин давтан тоглосны дараа  тоглоомыг зөвхөн  “ нар”, “бороо” гэж нэг үгээр удирдана. 

Хүүхдийн байгууллагад байх ёсгүй аюултай ургамлууд.

Хурц үзүүртэй навч, өргөстэй / сарнай /роза/, кактус, юкка, агава, алоэ/, хүүхдийн арьсыг түлэх ба хордуулах Ургамалаас /аглонема, алоказия, антуриум /годонхай/, диффенбахия /гундахай/ энэ ургамал хамгийн аюултай 8 настай хүүхэд навчнаас нь идээд дороо нас барсан/, зантедеския, замилокулькас, каладиум /муутуу навч/, колоказия, монстера /гажнай/,сингониум /гажнайлж/, спатифиллус, кротон / хоёр янзын ургамал/,филодендрон, эпипремнум, олендра / цэгцүүхэй/ хортой шүүс ялгаруулдаг зэрэг ургамлууд хүүхдэд аюултай.
Дээр хи Ургамалаас олон янзын хортой шүүс бусад зүйл ялгардаг /секторные ткани/,
/смолянные каналы/, / млечники/.

Эдгээр ургамлын хортой шүүс нь аманд ормогц тагнаа хоолойнд хавдар үүсгэн хоолойг боож амьсгалах боломжгүй болгож нас барна, гараараа бариад нүдэнд хүргэхэд коньюнктивит ба нүдийг гэмтээнэ. Мөн сэвсгэр бүрхүүлтэй навчтай ургамал нь тоос шороо их цуглуулдаг тул харшилтай хүнд маш их харшил нэмж өгнө. Тийм учраас маш их дэлгэрч байгаа удамбар скую фиалку/сенполия/ хүүхэд байгаа өрөө тасалгаанд байрлуулж болохгүй.

Иймд дараах зөвлөгөөнийг өгч байна. Үүнд:
Цэцэрлэгийн бага бүлэгт 8-9 цэцэг байлгаж болно. Тэхдээ хүүхдийн анхаарлыг татах абутилон / тасалгааны агч мод гэж нэрлэдэг/, мөн 2-3 төрлийн намхан өндөр хай тан цэцэг зэрэг гоё навчтай ба цэцэгтэй тасалгааны ургамал байлгана.

Дунд бүлэгт бага бүлэгт байсан цэцэг дээр нэмж кливия /гүнгоо/, аспарагус /үүлэн цэцэг/, традесканция /сүлжгэнэлэг/, плющ / авиргана/ зэрэг 2-4 цэцэг нэмж болно.
Ахлах бүлэгт өмнө байгаа цэцэг дээр шинэ цэцэг нэмж бусад цэцэгтэй харьцуулан ялгааг ярилцах ба цэцгийг яаж арчлах талаар хүүхдэд мэдлэг өгнө.

Бэлтгэл бүлэгт олон төрлийн цэцэг байна, хүүхэд цэцгийн нэр, ялгааг мэддэг бөгөөд мөн арчлах арга барилын талаар мэдлэгтэй болсон байна. Харин хүүхдээр цэцгийн навчийг арчуулж болохгүй зөвхөн том хүмүүс арчиж цэвэрлэнэ. Навчтай харьцсан хүн дараа нь гараа сайн савандаж угаахыг анхааруулъя.

Цэцэрлэгт байж болох тасалгааны цэцгүүд. Үүнд:

• • Үүлэн цэцэг /аспарагус/ энергитэй
• • Ойм /папоротник/
• • Хим /абутилон буюу тасалгааны агч мод/ энергитэй
• • Авиргана /плющ/
• • Усан цэцэг буюу хумсан будаг /бальзамин/
• • Лавр /лавра благородный/
• • Ороогуулган /сциндапсус/ 
• • Удам бор /фикус/ хоёр янз байдаг их энергитэй
• • Сүлжгэнэлэг / традисканция/ энергитэй
• • Багцаргана /хлорофитум/ агаар цэвэрлэнэ энергитэй
• • Мөнх цэцэгт хайтан бегония/ их энергитэй ургамал
• • Навчит хайтан листовая бегония/ энергитэй.

Ашигласан ном:

1. “Дошкольная педагогика №1 /34/ 2007
2. Владимир Киврин “ Энергетика человека”номын “Энергетика растений” стр 29-55
3. Л.Энхтуяа,Н.Очгэрэл “ Тасалгааны ургамал тарьж ургуулах арга” Улаанбаатар 2014 оны номоос

Орчуулж боловсруулсан АБТА, Боловсрол судлалын магистр, “Зөвлөх багш”, хүндэт профессор ,ахмад багш Д.Нонна
2017.12. 14.